Veenties rondom Peest

door Wim Gelling

In vroeger tijden lag Peest midden tussen de heidevelden. In de loop der jaren is (te) veel heidegrond ontgonnen tot landbouwgrond. Wel zijn er desondanks een aantal veentjes blijven bestaan. Deze veentjes kunnen zijn ontstaan door werking van ijs en smeltwater gedurende de ijstijd. (pingoruïne) Of door het zogenaamde uitblazen van zand door de wind in droge periodes. Er werden dan langwerpige dieptes gevormd, die zich vulden met water. Ook door afsnoering van beken en rivieren ontstonden er veentjes.

Vanwege de ligging van de veentjes rond Peest, meestal onstaan in een heidegebied, is het niet waarschijnlijk dat deze veentjes of vennetjes zijn gevormd door afsnoering van beekjes. Uitgezonderd misschien het Arendsveen welke was gelegen aan de rand van één van de bronnen van het Oostervoortsediep, de latere waterlossing die nu o.a. wordt gebruikt voor het onder water zetten van de ijsbaan. Dit veen is in de loop der tijd verdwenen en maakt nu deel uit van het weiland aan de Schaapdijk. Het is moeilijk om te bepalen of een ven is ontstaan in de ijstijd of door het uitblazen. Een verschil is dat een ven ontstaan in de ijstijd, dieper is dan een uitblaasven. Deze laatste is doorwaadbaar en een 'pingoruïne of ven' niet. Het is echter niet aan te raden om op deze manier de oorsprong van het ven te controleren. Veel vennen rond Peest zijn inmiddels bijna of geheel dichtgegroeid. De namen van de vennetjes zijn meestal bepaald door de ligging en/of het gebruik. Veel veentjes zijn verdwenen en opgegaan in cultuurgrond, de namen bestaan nog maar ze zijn in de praktijk niet of zeer moeilijk terug te vinden.

Vennen of veentjes nabij Peest:

Asserveen, naar de stad vernoemd.
Arendsveen, waarschijnlijk vernoemd naar vroegere landeigenaren Peest.
Abelsveen, geen directe verband te leggen voor wat betreft de naam. Hoewel de naam van het veen wel bekend is, hebben we de geografische ligging niet kunnen vinden.
Hulligtenveen, gelegen in de 'Hulligten': genoemd naar zijn omgeving; dit is een pingoruïne.
Schaopsveen, verwijst naar het gebruik: hier gingen de boeren vroeger gezamenlijk hun schapen wassen.
Grootplas of Olden Nijveen, naam gegeven vanwege de grootte en ligging?
Oosterveen of Bolveentje, ligging t.o.v. Peest iets oostelijk, dus de eerste naam is verklaarbaar, de         tweede naam zou kunnen zijn ontstaan naar aanleiding van de winning van de bolster uit dit veen. Bolster is de bovenste laag turf met nauwelijks tot geen verbrandingswaarde, dat werd gebruikt als strooisel in de stallen en hokken. In een bepaalde streek van Drenthe werd het verwijderen van deze bovenste laag bolster- of bolgooien genoemd.
Westerveen, ligging ten westen van Peest.
Kransakkerveentje, gelegen nabij de Kransakkers.
Ankehaarveen, in het Ankehaarsveld.
Morveen?
Peesterveen, ook dit is een veen waarvan de ligging (nog) niet bekend is.
Piets- of Pietersveen, deze naam is in het recente verleden ontstaan. Kruidenier 'Piet Klompie' weidde hier zijn kidde (= klein paardje), welke voor de wagen liep waarmee hij langs zijn klanten trok.

Ons verzoek

Op de kaart zijn nog meer wateren te zien welke duiden op veentjes. Helaas kunnen we hier (nog) geen namen aan koppelen. We hopen dat bezoekers van onze site ons verder kunnen helpen.
Stuur uw reactie via de mail of vertel het ons persoonlijk.

Klik op de kaart voor een grotere, leesbare versie!