Historie van Peest
Erf 4a. (nieuwe wevershuis) Hoofdweg 13
bewonersgeschiedenis erf  hoofdweg 13, Peest
door: Wim Gelling en Riekus Hartlief

 

 

Uit het archief van de historische vereniging Norch.
Opgemaakt door Albert Rijks
Bewerkt door Wim Gelling.

Naast erf 4 is 1816 en 1826 een nieuw huis gebouwd, welke in 1832 kadastraal bekend op alsE 376, 0.12.10 ha. groot. Het huis en erf staan op naam van Roebert Roelofs Roelink, met zijn gezin afkomstig van erf 4.
Grietje Jans Zuidhof is overleden 1 augustus 1827.

In 1839 woont hier op no.83 Roebert Rolink 55 jr geboren te Norg, weduwnaar, met zijn beide dochters waarvan Aaltien op 18 mei1839 is getrouwd met Arend Rodenboog, arbeider,geboren 12 augustus1809 te Zevenhuizen.
Bij hen in wonen twee weversknechten, te weten Harm Zal, 21 jaar en Harm Manders, beiden afkomstig uit Nordhorn in het Graafschap Bentheim.
Tussen 1850 en 1860 staat erf 4a geregistreerd als 108 (79a!) en 108a.

In 1849 woont de koopman Tjerk Jelkema met twee zussen in 108 . Zij waren afkomstig uit Friesland of Groningen. Ze zijn vertrokken naar Vries. Daarna is dit gedeelte onbewoond en vervolgens betrokken door Roelf Hommes, arbeider geboren 25 februari 1823 te Roden en zijn vrouw Aaltjen Vogelzang geboren 11 januari 1824 te Roden. Roelf Hommes is op 28 juli 1852 overleden.
In het gedeelte 108a overlijdt Roebert Rolink op 31 mei 1858.

Vanuit Ermelo komt op 3 november 1859 in 108(a) het gezin van Gerrit Brummel, geboren 25 november 1820 te Doornspijk, arbeider, gehuwd met Hendrikje Kamerman, geboren 28 juli 1817 te Nunspeet. Kinderen:

                                    Hendrik geboren oktober 1844 te Nunspeet (getrouwd met Johanna                                     Smit, geboren 28 november 1830 te Tilburg)
                                    Gerrigje geboren 6 december 1848 te Nunspeet
                                    Hendrikje geboren 5 augustus 1851 te Nunspeet
                                    Arendje geboren 19 maart 1857 te Nunspeet
                                    Berendine geboren 2 oktober 1860 te Peest
 

Na 1860 is no. 108 mede betrokken door het gezin (4 personen) van de ex-schaapherder Gouke Bijma, afkomstig van erf 3. Hoewel hij nog maar 45 jaar is, oefent hij geen beroep meer uit. Gouke Bijma overlijdt op 17 april 1862 . Wellicht was hij reeds langer ziek en daardoor arbeidsongeschikt.  Zijn vrouw en de dochters Rika en Grietien verkassen vervolgens na 1872 naar erf 4 (Peest 134).
Na 1870 staat het erf geregistreerd als Peest no. 135.
Nadat Gerrit Brummel is vertrokken wordt dit gedeelte van het huis betrokken door het gezin van Jan Meulema, arbeider en ex-schaapherder van erf 3.
Zij vertrekken vanaf 1877 naar Roden.
Bij de herziene grondschatting van 1880 staat erf 4a op naam van Egbert Zuidhof te Westervelde.
Vanaf die tijd woont in het gedeelte Peest no. 135 het gezin van Johannes Danker, landbouwer, geboren 4 januari 1836 te Norg, zoon van Berend Danker en Jantien ten Oever van erf 12 en zijn vrouw Trijntje Brouwer geboren 25 februari 1850 te Westervelde, dochter van Geert Brouwer en Henderkien Hulzebosch. Kinderen uit dit huwelijk:

                                   Berend geboren 13 januari 1879
                                   Hendrikje geboren 13 augustus 1881
                                   Geert geboren 13 februari 1884
                                   Jantje geboren 31 januari 1887

Het andere gedeelte van het huis (Peest 136) wordt bewoond door het gezin van Engbert Tienkamp, klompmaker van beroep. Hij is geboren op 24 juli 1852 in Eelde en gehuwd met Trientje Kuipers, geboren 7 november 1848 te Norg. Kinderen:

                                   Markus geboren 13 oktober 1874 te Vries
                                   Geertien geboren 23 januari 1877 te Norg

Engbert Tienkamp vertrekt na enige jaren naar erf 3 en wordt opgevolgd door het gezin van

 Bareld Barelds, geboren 10 juni 1844 te Norg, gehuwd met Grietje Holt, geboren 4 maart 1852 te Rolde. Kinderen:                            
                                     Margien geboren 9 april 1879 te Rolde
                                     Doede geboren 8 september 1882 te Norg
                                     Hendrik geboren 9 januari 1887 te Norg.
                                     Engbert geboren 1 augustus 1880 te Norg

Ook dit gezin is voor 1880 weer vertrokken
In het gedeelte Peest 135 (omgenummerd tot Peest 4) woont na 1990 nog steeds Johannes Danker. De oudste zoon Berend is melkmenner geworden en dochter Hendrikje verblijft vanaf 1890 enige tijd in Veenhuizen II. Er hebben nog enige tijd niet verwante lieden bij hen ingewoond, waaronder een Rus, genaamd Ludwig Emp????. En ene Geert Moerkerken geboren in Deventer, in 1890 vertrokken naar Transvaal (Afrika).
Op 12 maart 1892 wordt nog een dochter, Arendina Alberta geboren.
Johannes Danker op 31 maart 1895 overleden. Op 1 juni 1896 komt de moeder van Trijntje Brouwer, Hendrikje Hulsebosch, geboren 16 juli 1817 bij haar dochter inwonen.
In het gedeelte Peest 136 is bij de familie Barelds zoon Doede op 28 april 1890 overleden.
Het gezin vertrekt kort daarna uit Peest .
Op 20 juni 1892 komt Roelf Zuidhof van erf 4 in Peest 136 wonen.
Wellicht dat het oude wevershuisje onbewoonbaar is geworden, het is namelijk twee jaar later afgebroken. Hij is uiteindelijk ook voor 1900 vertrokken.
Op 4 april 1903 komt vanuit Eelde, Walter Willem Hartlief, landbouwer, hij is op 3 mei 1902 getrouwd met Hendrikje Danker, dochter van Trijntje Brouwer.
Zij krijgen in Peest de volgende kinderen:

                                    Jan geboren 21 april 1903, overleden 2 september 1903
                                    Trientje geboren 4 juni 1904
                                    Jan Gerrit geboren 5 mei 1906

Op 17 maart 1909 komen uit Peize, Geert, Marcus en Hendrik Pieters, timmerlieden en neven van Walter Willem Hartlief. Ook heeft er van oktober 1915 tot december 1916 nog een zekere Abel van de Zwaag gewoond. Hij was afkomstig uit Groningerland.
Walter Willem en Hedrikje zouden nog twee kinderen krijgen:

                                   Johannes geboren 27 maart 1913
                                   Hendrik geboren 2 december 1920.

Trijntje Brouwer overlijdt op 29 januari 1936. Op 4 februari 1936 komt uit Grolloo, Hendrik Jan Hartlief, geboren 21 april 1935.
Erf 4a is vernummerd tot Peest no. 12.
Johannes getrouwd met Douwina Ritsema heeft later de boerderij overgenomen, zij krijgen vijf kinderen er worden twee zoons en drie dochter geboren. Het huis is omstreeks 1960 nog een keer verbouwd.
Nadat Johannes en zijn vrouw naar Norg zijn vertrokken, is het erf niet meer in gebruik als boeren bedrijf.

Herinnering Wim Gelling:
Ik was (ben) bevriend met twee kleinzonen van Wouter Willem en Hendrikje. We kwamen wel eens over de vloer bij in de volksmond geheten “aol Hinderkie” Hartlief. Wat mij daarbij altijd is bijgebleven is de tortelduiven huis boven gangdeur met daarin twee koerende torteldujfjes.